1. Tôm hùm

Hiện nay, ở thị trường Việt Nam, tôm hùm có nhiều loại và có giá dao động từ 800 nghìn đồng đến 1.2 triệu đồng/kg. Với giá cả đắt đỏ cũng như vẻ ngoài của mình, tôm hùm được xem như là ông hoàng của các loại thủy sản. Nhưng ít người biết rằng nó đã có một quá khứ bị xem như là những thứ bỏ đi.

(Ảnh: Youtube)

Vào đầu thế kỉ 16, khi nhóm người Pilgrim đầu tiên đến sống ở khu vịnh của nước Mỹ, bờ biển tràn ngập tôm hùm. Và với vẻ ngoài của nó, họ gọi nó là côn trùng biển hoặc gián biển. Tất nhiên những người mới nhập cư này dùng chúng làm thức ăn cho đến khi phát ngấy với chúng vì quá nhiều đạm. Sau đó chúng được dùng làm phân bón, mồi cầu, thức ăn cho người rất nghèo và tù nhân. 

Sau đó đến những năm 1800, đồ hộp phát triển và đường sắt cũng vậy. Tôm hùm được đóng hộp và chuyển đến vùng Trung Mỹ. Đến những năm 1880, tôm hùm bắt đầu tăng giá và trở thành món ăn được yêu thích. Những năm 1950,  người ta khẳng định tôm hùm nào là món ăn tinh tế, nào là ngôi sao điện ảnh trong bữa tiệc tối, nào là thứ không thể thiếu trong tiệc cưới của các cô gái nhà giàu. Từ đó đến nay, tôm hùm trở thành món ăn xa xỉ mà không phải ai cũng có thể được ăn.

2. Cá thầy tu

Cá thầy tu còn được gọi là cá tu sĩ, cá chày, quỷ biển, cóc biển… Khi tôm hùm trở thành món ăn đắt tiền thì cá thầy tu thay thế nó là món ăn cho người nghèo. Tại cảng Cornwall và các cộng đồng đi biển khác, nó được coi là bữa ăn rẻ tiền nhất cho ngư dân và gia đình của họ. Thậm chí ở Pháp, cá thầy tu còn từng bị cấm do vẻ ngoài khó coi của nó. 

Vẻ ngoài xấu xí của cá mặt quỷ đã từng khiến nhiều người không ưa nó. (Ảnh: The Portland Press Herald)

Ngày nay nó vẫn rất xấu xí nhưng đã trở thành một món ăn bổ dưỡng và có trong danh sách những món ăn đắt tiền. Chúng thường có giá trị tương đương với tôm hùm, trong một số trường hợp thậm chí giá của chúng còn cao hơn tôm hùm và các loại hải sản quý khác.

Món ăn được chế biến từ cá thầy tu. (Ảnh: Ideas in food)

3. Hàu

Tiếp tục với một món ăn từ biển, hàu cũng từng được cho là món ăn của người nghèo. Trước khi ô nhiễm biển diễn ra, hàu rất dồi dào và dễ dàng đánh bắt ở các nước Anh, Pháp, Mỹ. Vì quá nhiều và quá dễ đánh bắt nên hàu trở thành món ăn cho những người nghèo ven biển.

Sau đó lượng hàu giảm một cách đáng kể, khiến cho giá hàu tăng lên đột ngột. Cho đến bây giờ, với sự phát triển phong phú của văn hóa ẩm thực, hàu trở thành một món ăn được ưa chuộng trong các nhà hàng cao cấp. 

4. Gan ngỗng vỗ béo

Ắt hẳn ai cũng đã nghe tới món gan ngỗng nổi tiếng thơm ngon của ẩm thực Pháp. Tuy nhiên pate gan ngỗng ngày nay chỉ là một nhánh của khái niệm gan ngỗng vỗ béo. 

2000 năm trước Công Nguyên, người Ai Cập đã tìm ra cách ép gia cầm ăn ngũ cốc thật nhiều nhằm tạo ra tình trạng “gan nhiễm mỡ” ở gà, vịt, sản xuất ra những phần gan lẫn mỡ mềm mại và thơm ngon hơn hẳn. Tuy nhiên trong suốt thời kì trung cổ, gan ngỗng vỗ béo là món ăn của những người nông dân Do Thái – cộng đồng rất nghèo lúc đó. 

Phải đến khi đế chế Rome sụp đổ, gan ngỗng xâm nhập vào Châu Âu và được nước Pháp tiếp thu, món ăn này mới thật sự phát triển và được biết đến với cái tên foie gras: nguyên liệu mang hương vị thanh tao, béo nhẹ, kết cấu mềm mại như lụa thay vì đặc và ngấy như gan thông thường.

5. Sushi

Sushi được phát minh từ thế kỉ trước để bảo quán cá. Được đặt trong quá trình lên men của gạo, hải sản sẽ được giữ lâu hơn. Lúc đó, cơm chỉ đóng vai trò tạo vị chua cho cá thì sẽ bị bỏ đi và người ta chỉ ăn phần cá bên trong. Và sushi thực chất chỉ là một món ăn nhanh giá rẻ. Người ta gói sushi thành từng phần nhỏ nhắn và vừa trong lòng bàn tay để bán trong các buổi biểu diễn kịch với giá rất rẻ. Vì thế có rất nhiều người nghèo mua chúng để ăn.

Sau này, với sự phát triển của văn hóa ẩm thực, những lát cắt cá sống đầy kĩ thuật, hương vị tinh tế, những hạt gạo thơm dẻo, sushi trở thành món ăn nổi tiếng khắp thế giới. Mặc dù có giá cả phải chăng ở một số cửa hàng hoặc siêu thị nhưng vẫn có những nhà hàng sushi cao cấp mà phải có thật nhiều tiền chúng ta mới có thể được ăn.